1. Tìm hiểu Công nghệ 4.0 là gì?
Công nghệ 4.0 hay còn gọi là cuộc cách mạng 4.0 là điều khá quen thuộc với nhiều người.
Công nghệ 4.0 là cuộc cách mạng tạo ra môi trường mà máy tính, tự động hóa và con người sẽ làm việc cùng nhau theo những cách thức hoàn toàn mới. Năng suất lao động ngày càng được nâng cao nhờ vào việc áp dụng những tiến bộ vượt bậc của khoa học công nghệ.
Công nghệ 4.0 được xây dựng trên nền tảng cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 3, bắt đầu cho một loạt thay đổi về cách người ta xử lý thông tin và tự động hóa bằng robot.
Bản chất của CMCN lần thứ 4 là dựa trên nền tảng công nghệ số và tích hợp tất cả các công nghệ thông minh để tối ưu hóa quy trình, phương thức sản xuất; nhấn mạnh những công nghệ đang và sẽ có tác động lớn nhất là công nghệ in 3D, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới, công nghệ tự động hóa, người máy,…
2. Cuộc cách mạng Công nghệ 4.0 diễn ra như thế nào?
Với cách mạng công nghiệp sẽ diễn ra trên những lĩnh vực chính như:
Công nghệ sinh học: cách mạng công nghiệp 4.0 tập trung vào nghiên cứu để tạo ra những bước nhảy vọt trong nông nghiệp, thủy sản, y dược, chế biến thực phẩm, bảo vệ môi trường, năng lượng tái tạo, hóa học và vật liệu. Ngành này không chỉ bó hẹp ở lĩnh vực nông nghiệp mà còn là ngành học của sức khỏe, khoa học thực phẩm và bảo vệ môi trường.
Kỹ thuật số và vật lý dựa trên các yếu tố kỹ thuật cốt lõi là trí tuệ nhân tạo: Với sự phát triển của công nghệ 4.0 thì trí tuệ nhân tạo cũng sẽ dần được phát triển. Máy tính sẽ sớm hiểu được những gì ở ngoài thế giới thực ở mức độ cao hơn.
Vạn vật kết nối và dữ liệu lớn: mọi thiết bị máy móc, các cảm biến được kết nối và liên lạc với nhau.
3. Việt Nam có cơ hội và thách thức như thế nào trong cuộc cách mạng công nghệ 4.0?
Thực tế cho thấy, việc khai thác đúng đắn và kịp thời những thách thức và cơ hội của cuộc CMCN 4.0 là những là cách thức chung của các quốc gia. Đối với một nước đang phát triển như Việt Nam, thách thức đó ngày càng lớn.
Cơ hội
- Đối với ngành nông nghiệp, thủy sản, vật liệu, chế biến, thực phẩm, bảo vệ môi trường… sẽ có bước phát triển nhảy vọt.
- Sự tác động của CMCN 4.0 trên góc độ tiêu dùng có thể coi là rất tích cực, nhất là khi Việt Nam có thể tiếp cận được thông tin, tri thức, các dịch vụ tiên tiến… Đây được xem là một cơ hội cho nền kinh tế nước ta có một hệ năng lực mới để phát triển trong tương lai nhanh và bền vững hơn.
- Máy móc sẽ thay thế con người là việc trong những môi trường độc hại.
- Sẽ được kiểm soát từ khâu nguyên vật liệu cho đến khi hoàn thành và được chuyển đến tay người tiêu dùng như vậy sẽ đảm bảo được chất lượng sản phẩm.
- Chi phí thuê nhân công để tạo ra sản phẩm sẽ được giảm và hiệu quả lao động lại được gia tăng, chất lượng sản phẩm vì thế cũng được tăng cao.
Thách thức
- Muốn tồn tại và phát triển song song cùng với cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đòi hỏi các doanh nghiệp cần phải thay đổi: yêu cầu nhân sự có chất lượng cao, nâng cấp công nghệ, dây chuyền sản xuất đòi hỏi phải có sự đầu tư.
- Cuộc cách mạng công nghệ 4.0 rất có thể sẽ làm cho thị trường lao động Việt Nam có những biến chuyển rất lớn. Nhiều lao động phổ thông sẽ bị mất việc làm do đã có thiết bị, máy móc thay thế. Hoặc khi các doanh nghiệp có nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao để có thể điều khiển được máy móc thì sẽ có rất nhiều người lâm vào tình trạng thất nghiệp.
- Chất lượng lao động của nhóm lao động có trình độ tay nghề chưa cao và cũng chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường. Khó khăn nữa là trình độ đào tạo của hệ thống giáo dục Việt Nam như hiện nay thì không thể cung ứng yếu tố con người cũng như sự sáng tạo khoa học cho cách mạng công nghiệp 4.0 được.
- Những bất ổn về kinh tế sẽ dẫn đến những bất ổn về đời sống, thậm chí là chính trị. Công nghệ mới sẽ gây ra sự thay đổi về quyền lực, mối lo ngại về an ninh, làm tăng khoảng cách giàu nghèo.
- Bên cạnh đó, sự liên kết và gắn kết trong thời đại CMCN 4.0 dẫn tới vấn đề biên giới mềm, quyền lực mềm, an ninh không gian mạng và vấn đề tội phạm công nghệ cao xuyên quốc gia. Điều này đòi hỏi cần có sự ứng phó chủ động và kiểm soát tốt nhất để bảo đảm chủ quyền và an ninh cho người dân và đất nước.
Nói tóm lại, cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đã và đang diễn ra nên chúng ta cùng cần tìm hiểu xem đó là gì? Diễn ra như thế nào?… vì nó có thể sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của chúng ta.