Thuốc Salbutamol thuộc nhóm thuốc tác dụng trên đường hô hấp.
Dạng thuốc: Viên nén, viên nang, dung dịch dùng cho khí dung, dung dịch khí dùng, hỗn dịch xịt.
Thành phần: Salbutamol sulfate.
1. Tác dụng của thuốc Salbutamol
Thuốc Salbutamol có tác dụng để dãn các cơ trơn và cơ xương trên đường hô hấp (giãn phế quản) và tử cung (giảm cơn co tử cung) và ít tác dụng trên tim.
Chỉ định sử dụng trong các trường hợp
- Ðiều trị cơn hen nặng, các cơn hen ác tính.
- Ðiều trị tắc nghẽn đường dẫn khí hồi phục được.
- Ðiều trị cơn hen, ngăn cơn co thắt phế quản do gắng sức.
- Viêm phế quản mãn tính, giãn phế nang.
- Dùng trong thăm dò chức năng hô hấp.
2. Liều lượng và cách sử dụng thuốc Salbutamol
Cách sử dụng
- Sử dụng đúng theo liều lượng quy định và sự hướng dẫn của các bác sĩ, dược sĩ để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng.
- Sử dụng thuốc với số lượng lớn hơn hoặc nhỏ hơn hoặc kéo dài thời gian sử dụng lâu hơn so với chỉ định là điều tuyệt đối không nên làm.
- Cách sử dụng đối với dạng khí dung: bạn cần lắc lọ thật kỹ trước khi hít vào. Sử dụng bằng cách hít thuốc vào thật sâu đồng thời vừa phun thuốc và phải ngừng thở trong vài giây.
- Vì thuốc này có nhiều dạng bào chế nên hướng dẫn cách sử dụng cũng khá phức tạp bạn được chỉ định sử dụng dạng nào thì cần hỏi thật kỹ bác sĩ về cách sử dụng và liều lượng để có được hiệu quả cao sau quá trình dùng thuốc.
Liều dùng với dạng viên uống
Bạn sử dụng thuốc mỗi ngày 2 lần và mỗi lần 1 viên.
Liều dùng với dạng dung dịch khí dung
- Dùng để điều trị cơn hen cấp: Bạn sử dụng 100microgam/liều. Hít 1 – 2 lần qua đường miệng. Người bệnh có thể hít thêm 1 lần sau 15 phút so với lần hít trước nếu như thấy tình trạng bệnh không đỡ.
- Dùng để đề phòng cơn hen do hoạt động gắng sức: trước khi gắng sức từ 15 – 30 phút sử dụng bình xịt khí dung và hít 2 lần.
Liều dùng thuốc Salbutamol với dạng tiêm dưới da
Với cách điều trị này người bệnh cần phải nhờ đến các y tá hoặc bác sĩ tại các bệnh viên, cơ sở y tế địa phương. Cần lưu ý đó là đối với dạng tiêm này sẽ không dùng để điều trị duy trì cho bệnh nhân hen phế quản.
- Dùng cho tiêm tĩnh mạch chậm: dùng 250microgam để tiêm và có thể sử dụng nhắc lại nếu theo chỉ định của những người có chuyên môn.
- Dùng cho tiêm truyền tĩnh mạch: Ở cách tiêm này cần phải thử thuốc trước để xem tình trạng bệnh nhân có đáp ứng được tác dụng của thuốc. Đầu tiên tiêm 5 microgam/phút và sau đó nếu không xảy ra phản ứng phụ nào thì mới tiếp tục điều chỉnh liều phù hợp của người bệnh từ 3 – 20 microgam/phút.
Liều dùng thuốc Salbutamol với dạng phun sương
- Đối với dạng thuốc này chỉ sử dụng cho các trường hợp hen nặng.
- Sử dụng hít trong khoảng 5 – 15 phút với 2,5 – 5mg thuốc cùng máy phun sương, mỗi ngày sử dụng 3- 4 lần. Phải thường xuyên cho bệnh nhân thở oxygen để tránh giảm oxygen máu.
Liều dùng đối với trẻ em
Nếu bạn muốn sử dụng thuốc cho trẻ em thì cần cho trẻ đi khám và sau đó hỏi bác sĩ về liều lượng và cách sử dụng của loại thuốc được chỉ định. Vì chưa có công bố rõ ràng của nhà sản xuất nên bạn cũng hết sức cẩn trọng khi sử dụng cho trẻ và giám sát trẻ thường xuyên trong quá trình trẻ sử dụng thuốc.
3. Tác dụng phụ của thuốc Salbutamol
Thuốc Salbutamol là một loại thuốc được dung nạp khá tốt nên các tác dụng phụ nguy hiểm sẽ rất hiếm gặp.
Một vài tác dụng không mong muốn có thể dễ gặp đó bao gồm:
Nhức đầu, tim đập nhanh và hồi hộp, mất ngủ, buồn nôn, chóng mặt, suy nhược cơ thể.
Bên cạnh đó thuốc Salbutamol vẫn có thể xảy ra các tác dụng phụ nghiêm trọng:
- Một vài phản ứng dị ứng như sưng mặt, môi, cổ họng và lưỡi, trên da xuất hiện có những vết xanh hoặc đỏ bất thường với ngứa trầm trọng (phát ban), khó thở, huyết áp thấp, kiệt sức.
- Đau ngực, hàm hoặc vai (có thể kèm với khó thở, cảm giác bệnh hoặc đang bị bệnh).
- Kali trong máu thấp: hạ huyết áp, co giật cơ hay yếu cơ, nhịp tim bất thường.
4. Tương tác thuốc
Tương tác thuốc có thể xảy ra khi bạn sử dụng kết hợp nhiều loại thuốc. Quá trình tương tác thuốc có thể làm giảm tác dụng của thuốc cũng như gia tăng các tác dụng phụ của thuốc. Để tránh tương tác thuốc có thể xảy ra thì bạn nên cho bác sĩ biết những loại thuốc bạn đang sử dụng để từ đó sẽ có chỉ định phù hợp với người bệnh. Thuốc Salbutamol có thể xảy ra tương tác với:
- Thuốc lợi tiểu, những loại thuốc được dùng để điều trị tăng huyết áp, hay các thuốc guanethidine, reserpin và methyldopa.
- Thuốc chẹn beta như propranodol.
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng, điều trị trầm cảm ví dụ amitriptyline.
- Thuốc chống viêm – corticosteroids.
- Các chất ức chế monoamine oxidase dùng để điều trị trầm cảm như tranylcypromine .
- Theophylline sử dụng hỗ trợ điều trị cho các vấn đề hô hấp.
- Digoxin hay các loại thuốc khác điều trị các vấn đề về tim.
- Các dẫn chất xanthines trong điều trị hen suyễn như theophylline, aminophylline.
- Thuốc điều trị bệnh đái tháo đường.
5. Thận trọng khi sử dụng thuốc Salbutamol
Các đợt hen trở nên nặng hơn khi người bệnh dùng liều thông thường thì không được tự ý tăng liều mà cần thăm khám tại các cơ sở y tế và để cho các bác sĩ, dược sĩ xem xét, sau đó thay đổi liều dùng cho bệnh nhân phù hợp.
Trong thuốc có thể cho kết quả dương tính đối với các xét nghiệm tìm chất dopinh ở các vận động viên thể thao do trong thuốc có hoạt chất gây ra điều này.
Cần phải đặc biệt lưu ý khi dùng thuốc Salbutamol uống và tiêm cho người bị cường giáp, rối loạn nhịp thất, bệnh cơ tim tắc nghẽn, rối loạn tuần hoàn động mạch vành, tăng huyết áp, đái tháo đường, người bệnh đang dùng IMAO (thuốc ức chế enzym monoamine oxydase) hay thuốc ức chế beta. Trong các trường hợp này, có thể dùng dưới dạng khí dung.
Thuốc có thể tác động đến cơn co tử cung nhất là trong 3 tháng đầu của thai kỳ vì vậy không nên sử dụng thuốc cho phụ nữ mang thai. Còn đối với trường hợp phụ nữ đang trong thời kỳ cho con bú thì chưa có công bố về tác dụng phụ xảy ra đối với trẻ nhỏ tuy nhiên bạn vẫn cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc.
Khi được chỉ định dùng thuốc Salbutamol, cần phải giảm liều thuốc kích thích beta khác nếu đang dùng.
Những thông tin về thuốc Salbutamol được các giảng viên Cao Đẳng Dược Đắk Lắk – trường Cao Đẳng Bách Khoa Tây Nguyên chia sẻ hy vọng sẽ bổ sung cho bạn thêm nhiều kiến thức về y khoa. Tuy nhiên thông tin trên mang tính chất tham khảo, bạn muốn đạt hiệu quả cao mà vẫn đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng thì hãy tham khảo ý kiến của những bác sĩ, dược sĩ.